زمان تقریبی مطالعه: 14 دقیقه
 

بدر شروانی




بدرِ شِروانی، شاعر قرن نهم و ملک الشعرای شروانشاهان (انقراض: ۹۴۵)بود.


۱ - زندگی‌نامه بدر شروانی


در ۷۸۹ در شهر شماخی از بخش شروان به دنیا آمد
[۱] دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۶۷، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
[۲] دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۲۹۵، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
[۳] محمدعلی تربیت، دانشمندان آذربایجان، ج۱، ص۶۴، تهران ۱۳۱۴ ش، ص ۶۴.
[۴] دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۴، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
و در همان‌جا به تحصیل پرداخت. او از حدود ده سالگی به سرودن شعر پرداخت.
[۵] دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۷، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
در کودکی مادرش را از دست داد و نامادری و پدرش، حاجی شمس الدّین با او رفتار خوبی نداشتند. با آن‌که پدرش متمکّن بود، او در فقر به سر می‌برد و چون جز شاعری پیشه‌ای نداشت، به مدّاحی رجال سیاسی وقت پرداخت، در برخی از اشعارش بصراحت عادیترین ضروریات زندگی را تقاضا کرده است.
[۶] دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۶، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
[۷] دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۹ـ۱۱، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.


۲ - دلیل مهاجرت بدر شروانی


دشواری زندگی، جنگ‌های محلی و افتادن زادگاهش به دست قراقوینلوها، سبب آزردگی و مهاجرت وی شد.
[۸] دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۱۰، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
او به قَبَلَه، دربند، باکو، تبریز، مازندران، خراسان و جاهای دیگر روی آورد تا برای حکّام این نواحی مدیحه‌سرایی کند، اما چون در این دوران بازار شعر و شاعری رونقی نداشت، ناگزیر به زادگاه خود بازگشت.
[۹] دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۱۲، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.


۳ - تخلص بدر شروانی


بدر، به گفته خودش، در خارج از شروان کسب شهرت کرده است.
[۱۰] دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۲۳۲، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
در خصوص تخلّص او گفتنی است که در چند سروده خود را بدر نامیده است.
[۱۱] دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۳۸، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
[۱۲] دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۶۷، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
[۱۳] دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۴۹۳، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.


۴ - معاصرین بدر شروانی و تاریخ وفات وی


او معاصر فضل الله نعیمی و سید یحیی شروانی (باکویی)، از رهبران جنبش حروفی بود ولی با ایشان همصدایی و همدردی نکرد. بنابر ماده تاریخ‌های وفات او که یک یا دو شاعر معاصرش سروده‌اند، می توان گفت که در شوال ۸۵۴ درگذشته است.
[۱۴] دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۱۰، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
[۱۵] دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۲۲، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.


۵ - دیدگاه تذکره‌نویسان درباره بدر شروانی


اغلب تذکره نویسان، به نقل از دولتشاه سمرقندی، بدر را مردی خوشگوی، نادره‌جوی و سرآمد شعرای شروان و مضافات آن دانسته و به مشاعره و معارضه او با مولانا محمد کاتبی، اشاره کرده‌اند.
[۱۶] دولتشاه سمرقندی، تذکرة الشعراء، ج۱، ص۲۸۵، چاپ محمد رمضانی، تهران ۱۳۳۸ ش.
[۱۷] محمدعلی تربیت، دانشمندان آذربایجان، ج۱، ص۶۴، تهران ۱۳۱۴ ش، ص ۶۴.
و تقی الدّین کاشی، در خلاصة الاشعار زندگی و آثار او را با بدرچاچی درآمیخته است
[۱۸] دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ص ۳.


۶ - آثار بدر شروانی


در بین آثار بدر، قصاید او مقام برجسته‌ای دارد. وی خود را خاقانی شروان، خاقانی زمان و خاقانی ثانی نامیده و بعداز خاقانی و عنصری و انوری، استاد فن زمانه خوانده، و ضمن اظهار ارادت و اعتقاد به خاقانی، به اقتفای چند قصیده از اوپرداخته است.
[۱۹] دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص ۱۲ـ ۱۵، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
[۲۰] دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۱۹ـ۲۲، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
[۲۱] دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۶۶ـ ۶۸، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
[۲۲] دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۹۹، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
[۲۳] دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۲۱۹ـ ۲۲۵، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
[۲۴] دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۲۳۷، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
[۲۵] دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۳۴۶، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
[۲۶] دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۱۷، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.


۷ - موضوعات بحث شده در دیوان بدر شروانی


در دیوان او تصویرهایی واقعی از زندگی شخصیش، و نیز طنزها و هجویاتی وجود دارد که در آن‌ها به تخطئه حکام پست، رجال دینیِ کم سواد، کدخداها و شحنه‌ها پرداخته است و از آنان با صفاتی چون بی‌هنر، نااهل، ناجنس، بخیل، حسود، چاپلوس نام برده که پیوسته کوشیده‌اند از مقام و حرمت شاعر بکاهند و او را در انظار خفیف و ناچیز جلوه دهند.
[۲۷] دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۱۷، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
[۲۸] دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۱۹، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
بدر در قصاید خود از ازرقی، عنصری، انوری، مجیربیلقانی، و نظامی نام برده و به سخن خود مفاخره کرده است.
[۲۹] دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۱۴۳، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
[۳۰] دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۲۰۷، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
[۳۱] دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۳۷۴، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
او در دیوان خود از آل نبی و اهل بیت علیهم‌السلام و چندین بار با اخلاص و ارادت از علی علیه‌السلام و حسنین علیهماالسلام یاد کرده و به مدح چهارخلیفه پرداخته است.
[۳۲] دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۹۳، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
[۳۳] دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۱۶۲، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
[۳۴] دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۳۴۳، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
[۳۵] دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۳۶۸، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
[۳۶] دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۴۴۰، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
[۳۷] دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۴۴۴، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
در چند قطعه و رباعی نیز حافظ نامی را هجو کرده، اما جامع دیوان در مواردی، به سبب رکاکت لفظ، از ضبط آن خودداری کرده است.
[۳۸] دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۵۳۲ـ۵۳۳، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
[۳۹] دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۵۴۴ـ۵۴۵، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.


۸ - دیدگاه بدر درباره شعر


زبان اشعار او ساده و روان است. به عقیده او شعر باید ساده، رنگارنگ و متنوّع باشد تا از یکنواختی بیرون آید.
[۴۰] دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۴۵۶، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
وجود بعضی مصراع‌های عربی در دیوان بدر، حاکی از تسلط وی به این زبان است. همچنین در اشعار خود به غزل‌های ترکیش اشاره کرده
[۴۱] دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۴۹۳، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
اما در دیوان موجود او، تنها قطعه‌ای به این زبان وجود دارد.
[۴۲] دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۴۹۳، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
[۴۳] دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۱۵ـ۱۶، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
همچنین در دیوان او ملمّعی به فارسی و ترکی و یکی از گویش‌های ناشناخته زبان فارسی ضبط شده که تنها با استناد به وجود کلماتی چون «لفظ گیلی» و «زبان روستایی» در آن، می‌توان احتمال داد که زبان سوم، زبان روستاییانی بوده است که به گویشی ناشناخته از زبان گیلکی سخن می‌گفته‌اند.
[۴۴] دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۲۶۹، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
[۴۵] دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۴۳۸، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
[۴۶] دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۴۶۷، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
[۴۷] دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۸ و۹، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
همچنین او اشعاری دارد به لهجه‌ای از زبان فارسی که آن را زبان کنارِ آب (زبان حاشیه غربی ساحل دریای خزر) نامیده است.
[۴۸] دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۶۶۵، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
.

۹ - انتشار دیوان بدر شروانی به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف


دیوان بدرشروانی به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ایران شناس جمهوری آذربایجان، از روی یگانه نسخه خطی آن در کتابخانه مؤسسه خاورشناسی ابوریحان بیرونی وابسته به فرهنگستان علوم ازبکستان، در ۱۳۶۴ ش /۱۹۸۵ در مسکو چاپ و منتشر شده است
[۴۹] دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۲۰، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
، این دیوان شامل ۸۲۴ قطعه شعر در قالب‌های قصیده، غزل، مثنوی، قطعه، رباعی، مسمّط، ترجیع بند و موضوعاتی از قبیل مرثیه، هزل و مطایبه، مادّه تاریخ، معمّا، خبیثه گویی، هجو و طنز، مجموعاً ۴۷۳، ۱۲ بیت است. همچنین جُنگی حاوی حدود پانصد بیت از قصاید او، در کتابخانه شخصی مرحوم حاجی حسین آقاملک خراسانی موجود است.
[۵۰] محمدعلی تربیت، دانشمندان آذربایجان، ج۱، ص۶۴، تهران ۱۳۱۴ ش، ص ۶۴.
[۵۱] دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۲۱، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.


۱۰ - فهرست منابع


(۱) دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
(۲) محمدعلی تربیت، دانشمندان آذربایجان، تهران ۱۳۱۴ ش، ص ۶۴.
(۳) دولتشاه سمرقندی، تذکرة الشعراء، چاپ محمد رمضانی، تهران ۱۳۳۸ ش.
(۴) شمس الدین سامی، قاموس الاعلام، چاپ مهران، استانبول ۱۳۰۶-۱۳۱۶/ ۱۸۸۹-۱۸۹۸، ذیل «بدر شروانی».
(۵) Encyclopaedia Iranica , sv ûBadr ëirva ¦ n ¦ â ý, (by AH Rahimov).

۱۱ - پانویس

 
۱. ↑ دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۶۷، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
۲. ↑ دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۲۹۵، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
۳. ↑ محمدعلی تربیت، دانشمندان آذربایجان، ج۱، ص۶۴، تهران ۱۳۱۴ ش، ص ۶۴.
۴. ↑ دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۴، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
۵. ↑ دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۷، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
۶. ↑ دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۶، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
۷. ↑ دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۹ـ۱۱، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
۸. ↑ دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۱۰، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
۹. ↑ دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۱۲، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
۱۰. ↑ دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۲۳۲، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
۱۱. ↑ دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۳۸، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
۱۲. ↑ دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۶۷، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
۱۳. ↑ دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۴۹۳، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
۱۴. ↑ دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۱۰، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
۱۵. ↑ دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۲۲، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
۱۶. ↑ دولتشاه سمرقندی، تذکرة الشعراء، ج۱، ص۲۸۵، چاپ محمد رمضانی، تهران ۱۳۳۸ ش.
۱۷. ↑ محمدعلی تربیت، دانشمندان آذربایجان، ج۱، ص۶۴، تهران ۱۳۱۴ ش، ص ۶۴.
۱۸. ↑ دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ص ۳.
۱۹. ↑ دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص ۱۲ـ ۱۵، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
۲۰. ↑ دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۱۹ـ۲۲، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
۲۱. ↑ دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۶۶ـ ۶۸، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
۲۲. ↑ دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۹۹، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
۲۳. ↑ دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۲۱۹ـ ۲۲۵، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
۲۴. ↑ دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۲۳۷، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
۲۵. ↑ دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۳۴۶، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
۲۶. ↑ دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۱۷، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
۲۷. ↑ دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۱۷، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
۲۸. ↑ دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۱۹، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
۲۹. ↑ دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۱۴۳، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
۳۰. ↑ دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۲۰۷، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
۳۱. ↑ دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۳۷۴، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
۳۲. ↑ دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۹۳، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
۳۳. ↑ دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۱۶۲، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
۳۴. ↑ دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۳۴۳، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
۳۵. ↑ دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۳۶۸، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
۳۶. ↑ دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۴۴۰، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
۳۷. ↑ دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۴۴۴، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
۳۸. ↑ دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۵۳۲ـ۵۳۳، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
۳۹. ↑ دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۵۴۴ـ۵۴۵، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
۴۰. ↑ دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۴۵۶، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
۴۱. ↑ دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۴۹۳، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
۴۲. ↑ دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۴۹۳، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
۴۳. ↑ دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۱۵ـ۱۶، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
۴۴. ↑ دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۲۶۹، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
۴۵. ↑ دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۴۳۸، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
۴۶. ↑ دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۴۶۷، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
۴۷. ↑ دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۸ و۹، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
۴۸. ↑ دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۶۶۵، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
۴۹. ↑ دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۲۰، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.
۵۰. ↑ محمدعلی تربیت، دانشمندان آذربایجان، ج۱، ص۶۴، تهران ۱۳۱۴ ش، ص ۶۴.
۵۱. ↑ دیوان بدر شروانی، به اهتمام ابوالفضل هاشم اوغلی رحیموف، ج۱، ص۲۱، اداره انتشارات دانش، مسکو، ۱۹۸۵.


۱۲ - منبع

دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «‌بدرِ شِروانی»، شماره۷۵۷.    


رده‌های این صفحه : تراجم | شاعران فارسی




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.